Cà phê Arabica đã tồn tại từ hàng thế kỷ trước tại vương quốc Kefa và có lịch sử kéo dài hơn một ngàn năm. Những hạt cà phê Arabica, với sự bền bỉ của mình, đã chinh phục cả những thực khách khắt khe nhất. Mời bạn cùng cửa hàng Chuyên cà phê tìm hiểu rõ hơn về loại cà phê “lão làng” này trên khắp thế giới.
Định nghĩa cà phê Arabica
Cà phê Arabica, được đặt tên theo loài thực vật Coffea Arabica, và còn gọi là cà phê chè trong Tiếng Việt. Trên thị trường toàn cầu, Arabica có giá trị cao hơn Robusta rất nhiều, thường gấp đôi do sự độc đáo này.
Bên cạnh hương vị đặc trưng, cà phê Arabica sở hữu nhiều đặc điểm nổi bật giúp nó trở thành sự lựa chọn hàng đầu của nhiều nông trại cà phê. Vì thế, hiện nay Arabica đang chiếm khoảng 60% sản lượng cà phê thế giới.
Lịch sử và xuất xứ của cà phê Arabica
Trải qua nhiều thế kỷ, câu chuyện về nguồn gốc của cà phê Arabica đã được lưu truyền rộng rãi dưới nhiều hình thức, nhưng chưa có một câu chuyện nào chính thức được công nhận. Khoảng ngàn năm trước, tại cao nguyên vương quốc Kefa, nay là Ethiopia, cây cà phê Arabica đã được tìm thấy và bắt đầu sử dụng.
Cây cà phê Arabica được trồng và buôn bán lần đầu tại bán đảo Ả Rập, nằm ở phía đông Ethiopia. Đến thế kỷ 15, Yemen đã trở thành trung tâm canh tác cà phê quan trọng và vẫn duy trì vai trò này đến ngày nay. Nhờ hương thơm đặc trưng và sức hấp dẫn của nó, hạt cà phê Arabica đã thu hút nhiều thương nhân từ khắp nơi, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ trong ngành công nghiệp cà phê.
Từ đó, mọi người dần nhận thấy những giá trị vượt trội mà hạt cà phê mang lại. Qua hàng trăm năm, các thương gia Venice nổi tiếng với những hương vị cà phê hảo hạng từ hạt Arabica. Ngày nay, hạt Arabica đã được gieo trồng, chế biến và sử dụng rộng rãi trên toàn cầu.
Các khu vực phân bố cà phê Arabica trên toàn cầu
Nhắc đến Arabica là nghĩ đến một loại cà phê nổi tiếng trên thế giới. Nhiều quốc gia ưa chuộng và trở thành những nhà sản xuất hàng đầu, cụ thể như sau:
Brazil
Brazil là một trong những quốc gia có diện tích trồng cà phê lớn nhất thế giới, với hơn 150 năm kinh nghiệm. Đất nước này có diện tích trồng cà phê rộng hơn 100.000 ha, với sản lượng hàng năm trên 2.5 triệu tấn cà phê Arabica.
Colombia
Mặc dù điều kiện khí hậu không hoàn toàn thuận lợi, Colombia vẫn sản xuất trung bình 810.000 tấn cà phê mỗi năm. Điều này giúp Colombia đứng trong top ba nhà cung cấp lớn nhất thế giới về hạt Arabica.
Ethiopia
Ethiopia, quê hương của cà phê Arabica, đã giữ truyền thống trồng cà phê cả hơn một ngàn năm qua. Ngành công nghiệp cà phê vẫn phát triển mạnh mẽ nhờ sản lượng hàng năm đạt khoảng 380.000 tấn, và cà phê chiếm đến 25% tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa nước này.
Ấn Độ
Mỗi năm, Ấn Độ sản xuất khoảng 348.000 tấn cà phê, trong đó 80% được chế biến và xuất khẩu ra thị trường thế giới.
Nam Ấn Độ nổi bật là vùng trồng cà phê chính của quốc gia này, với nhiều sản phẩm được xuất khẩu sang thị trường châu Âu và Nga.
Mexico
Dù diện tích không rộng lớn, Mexico vẫn là một trong những nhà cung cấp chính của cà phê Arabica chất lượng cao toàn cầu, với sản lượng hàng năm khoảng 234.000 tấn, chủ yếu được tiêu thụ tại thị trường Mỹ.
Các vùng trồng cà phê Arabica nổi bật tại Việt Nam
Ở Việt Nam, nhiều khu vực với điều kiện khí hậu và địa lý thuận lợi đã trở thành nơi trồng cà phê Arabica, bao gồm:
Đà Lạt
Đà Lạt, đặc biệt là vùng Cầu Đất, được biết đến như “thiên đường” của cà phê Arabica. Khu vực cao nguyên này sở hữu đất đỏ bazan, độ cao trung bình 1500 m so với mực nước biển và khí hậu ôn hòa với nhiệt độ không quá 33 độ C quanh năm.
Sơn La
Với lịch sử trồng cà phê Arabica hơn một thế kỷ, Sơn La có địa hình đồi núi, khí hậu dễ chịu và mưa nhiều, biến nơi đây thành nguồn cung cà phê đáng kể, nổi bật là những vùng như Chiềng Ban và Sinh Ban.
Nghệ An
Dù không có điều kiện nhiệt đới lý tưởng nhất, Nghệ An vẫn nổi tiếng với cà phê Arabica, đặc biệt là giống Catimor phổ biến tại khu vực Phủ Quỳ.
Đắk Lắk
Mặc dù Buôn Ma Thuột – Đắk Lắk lừng danh với cà phê Robusta, nhưng Arabica vẫn chiếm một vị trí quan trọng. Từ những năm 1912-1914, cà phê Arabica đã được trồng thử nghiệp và dần khẳng định giá trị trước Robusta.
Hương vị đặc biệt của cà phê Arabica
Mỗi người đến với cà phê vì những lý do khác nhau, song điều giữ chân họ là hương vị độc đáo mà thức uống này mang lại. Sự kết hợp hoàn hảo giữa trải nghiệm cảm xúc và vị giác là lý do những người yêu cà phê không thể từ bỏ.
Đối với người Á Đông, Arabica không dễ gây nghiện ngay từ ban đầu. Tuy nhiên, sự tinh tế và thanh lịch hiếm có của Arabica thực sự khó tìm ở nơi nào khác. Khi thưởng thức lần đầu, bạn có thể cảm giác vị chua đáng ngạc nhiên, nhưng điểm đặc biệt là hậu vị sâu lắng đầy mê hoặc, dẫn lối cho những trải nghiệm tinh tế.
Thị trường cà phê toàn cầu
Trong lĩnh vực cà phê tại Việt Nam, niên vụ 2023 – 2024 dự kiến sẽ có sự tăng trưởng đầy lạc quan với sản lượng ước tăng 5%, tương đương 31,3 triệu bao nhờ thời tiết thuận lợi. Điều này củng cố vị trí của Việt Nam là quốc gia xuất khẩu cà phê đứng thứ hai thế giới, sau Brazil. Dù 95% sản xuất chủ yếu là cà phê Robusta, sản lượng và doanh thu từ cà phê Arabica vẫn rất ấn tượng.
Dự kiến trong năm nay, lượng mưa có thể vượt trung bình 10 – 20%, kết hợp cùng hệ thống tưới tiêu tiên tiến, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các cây cà phê. Nhiều nông dân đang áp dụng giống cà phê mới, cải thiện năng suất và khả năng kháng bệnh. Theo dự báo của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), sản lượng tổng cà phê ở Việt Nam có thể tăng từ 5 – 10% so với năm ngoái. Tuy nhiên, quy định nhập khẩu khắt khe của Liên minh Châu Âu và mức tồn kho thấp có thể làm chậm quá trình xuất khẩu.
Trên bức tranh toàn cầu, báo cáo của Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO) chỉ ra rằng sản lượng cà phê niên vụ 2023 – 2024 có dự báo tăng 5,8% so với năm trước. Trong đó, sản lượng Arabica dự kiến tăng 8,7% đạt 102,2 triệu bao, cùng lúc sản xuất Robusta cũng có mức tăng 2,2%, đạt 75,8 triệu bao.
Brazil, nước đứng đầu về xuất khẩu Arabica, đang phục hồi sau những tổn thất trong mùa trước. Hiện tượng sản xuất hai năm một lần có thể tạo động lực lớn cho sản lượng Arabica của Brazil trong năm nay.
Tuy nhiên, thời tiết khắc nghiệt tác động tiêu cực đến sản lượng cà phê tại một số vùng trên thế giới. Đặc biệt, các khu vực như Indonesia ở Châu Á đang phải đối mặt với biến đổi khí hậu bất thường, dự kiến ảnh hưởng tới sản xuất tích cực.
Kết luận
Những thông tin chi tiết trong bài viết đã phác thảo phần nào về sự phát triển của cây cà phê Arabica trên khắp thế giới. Loại cây trồng này đã tạo dựng một vị thế mạnh mẽ trong nhiều khu vực trên thế giới nhờ sự phát triển vượt bậc.
Hãy xem tiếp để không bỏ lỡ những thông tin thú vị trong chuyên mục Kinh nghiệm hay, tìm hiểu thêm những mẹo hữu ích cho cuộc sống của bạn.
