Trong bối cảnh thị trường ngày càng đòi hỏi cao và đầy cạnh tranh, bà con cần liên tục học hỏi, đổi mới kỹ thuật trồng cà phê để gia tăng năng suất và nâng cao chất lượng sản phẩm. Các phương pháp trồng cà phê hiện đại sẽ hỗ trợ tiết kiệm chi phí và công sức lao động. Cùng Chuyên Cà Phê tìm hiểu các phương pháp canh tác cà phê tiên tiến để tối ưu hóa hiệu quả kinh tế ngay trong bài viết dưới đây.
Phương pháp ghép chồi trong trồng cà phê hiện đại
Ghép chồi là một kỹ thuật trồng cà phê tiên tiến dựa trên phương pháp nhân bản vô tính, giúp cải tạo những cây cà phê cũ, năng suất kém, từ đó trẻ hóa vườn cà phê. Phương pháp ghép chồi nhằm tạo ra cây cà phê có chất lượng vượt trội và khả năng chống sâu bệnh tốt hơn, hoặc để cải tạo giống cây đã trưởng thành.
Cây cà phê đã được bà con nông dân thực hiện ghép chồi
Ưu thế của ghép chồi là chọn được giống cà phê năng suất cao, ít bệnh và rút ngắn thời gian cây trưởng thành nhờ chỉ cần ghép chồi mới lên thân cây cũ. Tuy nhiên, chi phí giống cao và cần sự chăm sóc thường xuyên là những thách thức của phương pháp này. Để thực hiện ghép chồi cho cà phê, bà con tiến hành theo các bước:
- Cưa bỏ cây già yếu, năng suất thấp để kích thích cây mẹ ra chồi mới. Sau khoảng 2 tháng, chồi phát triển đủ để ghép.
- Chọn chồi non từ cây cà phê khỏe mạnh, năng suất cao, dài 40-70cm, cắt bỏ ngọn và tỉa bớt lá.
- Trên cây đã cưa, chọn 3-4 gốc chồi khỏe mạnh, loại bỏ chồi mọc không đúng.
- Chọn chồi với số mắt tương ứng với số gốc chồi. Ví dụ, cây có 4 gốc chồi thì chọn chồi ghép có 4 mắt.
- Cắt bỏ mắt dưới của chồi ghép, giữ lại đoạn dài khoảng 4cm. Ở gốc chồi, cắt một khoảng tương tự và chẻ đôi, còn chòi ghép thì vát chéo.
Trồng cà phê kiểu mới với phương pháp ghép chồi vô cùng đơn giản
- Ghép mắt ghép vào gốc sao cho phần lõi của cả hai phần khớp nhau.
- Dùng đũa để buộc chặt phần ghép, cố định mắt ghép vào gốc.
- Cuối cùng, bà con có thể
sống hoặc trụ gỗ để tiết kiệm chi phí.
- Sử dụng lá cà phê tươi hoặc bao nilon bao kín vết ghép nhằm chống mưa và duy trì độ ẩm cho mối ghép.
Phương pháp trồng cà phê thả đọt hiện đại
Trồng cà phê thả đọt được coi là cách tiếp cận tiên tiến tại các nước sản xuất lớn như Brazil và đang dần được biết đến ở Việt Nam. Phương pháp này tối ưu hóa sử dụng máy móc từ chăm sóc đến thu hoạch, qua đó giảm chi phí sản xuất và nâng cao hiệu suất lao động. Một trong những lợi thế của phương pháp thả đọt là năng suất tăng gấp đôi, do cây cà phê phát triển nhiều thân hơn. Cạnh đó, cây có tán rộng, độ che phủ và bóng mát tốt, góp phần giảm công việc dọn cỏ và tỉa cành sau thu hoạch.
Kỹ thuật trồng cà phê kiểu mới thả đọt đảm bảo năng suất cao và ổn định
Để thực hiện cách trồng cà phê thả đọt, bà con có thể thực hiện các bước đơn giản như sau:
- Chọn cây giống phù hợp với điều kiện khí hậu và đất đai của vùng trồng.
- Cày bừa đất 2-3 lần, đạt độ sâu khoảng 30 – 40cm, theo cả chiều ngang và dọc để đất thông thoáng. Sau đó, phơi đất trong 1,5 – 2 tháng và bừa lại ở độ sâu 20-30cm.
- Trước lần cày bừa đầu tiên, bón vôi bột đều trên mặt đất (500 – 1.500kg/ha) để tăng độ pH và diệt trừ mầm bệnh.
- Thời điểm lý tưởng để thả đọt là đầu mùa mưa và kết thúc trước mùa khô từ 1 – 2 tháng. Cân nhắc trồng với mật độ phù hợp với điều kiện thực tế, thường là 5000 cây/ha.
- Tưới nước đều đặn cho cây, đặc biệt là vào mùa khô để giảm mất nước. Tưới vào sáng sớm hoặc chiều tối để tránh nắng gắt.
- Định kỳ tỉa cây để tán thông thoáng, hạn chế sâu bệnh và khuyến khích phát triển cành mới.
- Tùy thuộc vào giai đoạn và độ phì nhiêu của đất, sử dụng phân bón hữu cơ hoặc hóa học với liều lượng hợp lý.
Trồng cà phê mới với phương pháp xen canh
Việc trồng cà phê duy trì đơn canh khiến đất bạc màu, nước cạn kiệt, gây xói mòn nghiêm trọng. Để cải thiện, người dân có thể áp dụng mô hình xen canh với các loại cây như tiêu, sầu riêng, bơ… nhằm cải thiện tình trạng đất và nâng cao năng suất. Chuyên Cà Phê sẽ đưa một ví dụ để bà con hiểu rõ hơn về mô hình xen canh: Trên diện tích 1.8 hecta, bà con có thể trồng 1500 cây cà phê, 100 cây sầu riêng và 200 trụ tiêu. Theo tỷ lệ, cứ 3 hàng cà phê sẽ có 1 hàng sầu riêng và 2 hàng cà phê sẽ có 1 hàng tiêu. Với cây tiêu, có thể cho leo bám trên cây muồng sống hoặc trụ gỗ để tiết kiệm chi phí. đen.
Vườn cà phê xen lẫn hồ tiêu
Lợi ích của mô hình trồng cà phê xen canh theo kiểu mới gồm:
- Đa dạng hóa cây trồng, giúp nông dân tăng thu nhập và giảm thiểu rủi ro khi giá cà phê đi xuống.
- Cây xen canh như sầu riêng, trụ tiêu đóng vai trò che mát và chắn gió, điều hòa khí hậu trong vườn, cải thiện độ phì nhiêu của đất và ngăn chặn xói mòn, đồng thời giảm sâu bệnh cho cây cà phê.
- Phương pháp này còn giúp tiết kiệm chi phí chăm sóc, tưới tiêu và bón phân.
- Ngoài ra, trồng xen canh còn ổn định năng suất cho cây cà phê.
Tuy nhiên, việc chăm sóc cà phê cùng các cây như sầu riêng và hồ tiêu có thể phức tạp do chúng có đặc điểm sinh trưởng khác nhau. Cần lưu ý rằng cà phê và hồ tiêu là ký chủ của nhiều loại sâu bệnh như rệp sáp, tuyến trùng, nên việc phòng trừ cần được chú ý kỹ lưỡng hơn. Mô hình xen canh tăng đáng kể thu nhập cho nông dân Do đó, để phương pháp xen canh phát huy hiệu quả, cần tính toán mật độ trồng hợp lý nhằm đảm bảo năng suất và chất lượng cà phê. Ngoài ra, cần chăm sóc và cắt tỉa cành thường xuyên để vườn thông thoáng, giảm nguy cơ sâu bệnh.
Trồng cà phê mới theo phương pháp giữ thảm cỏ dại
Cỏ dại thường bị coi là đối thủ của cà phê do tranh chấp dinh dưỡng, ánh sáng và nước. Để giải quyết điều này, nhiều người sử dụng thuốc diệt cỏ. Nhưng việc lạm dụng thuốc hóa học gây hại cho đất và môi trường. Cách trồng cà phê giữ thảm cỏ dại, tạo lớp cỏ phủ mặt đất mang lại nhiều lợi ích. Nông dân có thể để cỏ mọc tự nhiên đến 50 – 60cm và sau đó cắt xuống còn 10cm, tạo thảm cỏ sinh học. Gia cầm như gà, vịt, hoặc gia súc như cừu, dê có thể được thả để kiểm soát chiều cao cỏ.
Mô hình trồng cà phê với lớp cỏ phủ đất
Cỏ khi cắt có thể được xử lý bằng chế phẩm sinh học để trở thành phân bón hữu cơ. Điều này chống xói mòn, giữ ẩm, bổ sung độ ẩm cho đất và giảm nhu cầu phân bón hóa học, giúp cây cà phê phát triển khỏe mạnh, nâng cao năng suất và chất lượng hạt.
Trồngkiểu mới trong canh tác cà phê với phân trùn quế
Phương pháp canh tác cà phê mới với phân trùn quế áp dụng kỹ thuật sử dụng phân hữu cơ trong nông nghiệp. Cách tiếp cận này không dùng hóa chất, thay vào đó là phân trùn quế hữu cơ và các loại phân vi sinh khác. Dưới đây là liều lượng phân trùn quế hữu cơ cho từng giai đoạn phát triển của cây:
- Giai đoạn gieo trồng: Bà con trộn 3 – 5 kg/cây với đất và bón xuống hố trước khi trồng khoảng 1 – 2 tháng.
- Giai đoạn kiến thiết (năm 1 – năm 3): Bà con chia lượng phân thành 4 đợt bón trong năm. Tùy theo độ tuổi của cây, điều chỉnh lượng phân bón cho phù hợp.
- Giai đoạn kinh doanh: Cũng thành 4 đợt bón vào đầu mùa khô, đầu mùa mưa, giữa mùa mưa và cuối mùa mưa.
Người nông dân đang bón phân trùn quế cho cây cà phê vối vào mùa mưa
Như vậy, mỗi phương pháp canh tác cà phê kiểu mới đều có những thuận lợi và hạn chế riêng, nhưng đều đảm bảo hiệu quả năng suất cao và ổn định cho nông dân. Hy vọng rằng những thông tin về kỹ thuật chăm sóc và trồng cà phê này sẽ hỗ trợ bà con lựa chọn phương thức phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu và nhu cầu canh tác của mình.
