Cà phê dần trở thành một thức uống quen thuộc và không thể thiếu đối với cuộc sống của con người. Có thể nói rằng, cà phê đã trở thành một nét văn hóa nổi bật không chỉ của người Việt mà còn của nhiều nền văn minh trên thế giới.
Thói quen thưởng thức cà phê gần như đã trở thành điều đương nhiên với nhiều người, nhưng có bao giờ bạn tự hỏi về quá trình thu hoạch loại quả này? Ngay cả khi bạn là một tín đồ cà phê, có lẽ bạn vẫn chưa có câu trả lời chính xác nhất.
Hãy cùng blog chuyencaphe khám phá giai đoạn thu hoạch và những phương pháp thu hoạch phổ biến hiện nay nhé!
Tầm quan trọng của giai đoạn thu hoạch cà phê
Thời kỳ thu hoạch chính là giai đoạn quan trọng nhất trong năm, là kết quả của cả một năm lao động không ngừng nghỉ của những người trồng cà phê. Nó còn phản ánh công sức của các công nhân làm việc tại các đồn điền cà phê. Chi phí thu hoạch đôi khi chiếm tới 40% toàn bộ chi phí sản xuất. Đây là thời điểm mà giá trị kinh tế tập trung về người trồng và mang lại thu nhập tốt hơn cho lao động nông thôn.
Nhiều chuyên gia cho rằng, giai đoạn này là lúc chất lượng cà phê đạt đến đỉnh cao, và các bước tiếp theo sẽ là giữ vững hoặc nâng cao chất lượng này. Để tối ưu hóa chi phí, người trồng cần lựa chọn phương pháp thu hoạch phù hợp nhất.
Các phương pháp thu hoạch cà phê hiện hành
Trên thị trường hiện nay, có nhiều cách để tiến hành thu hoạch cà phê. Dưới đây là những phương pháp phổ biến và có thể áp dụng.
Hái chọn lọc
Việc thu hoạch cà phê cần cân nhắc dựa trên hai yếu tố chính: chất lượng sản phẩm và chi phí thu hoạch. Lý tưởng nhất là thu hoạch các quả cà phê đạt độ chín tối ưu mà không gây thiệt hại cho cây. Để thu được tỷ lệ quả chín 100%, phương pháp hái chọn lọc bằng tay là lựa chọn không thể thiếu.
Hái chọn lọc bao gồm việc lựa chọn và thu hái các trái cà phê đã chín. Mỗi mùa vụ, các cây được kiểm tra và hái nhiều lần, mỗi lần chọn ra các quả đạt độ chín hoàn hảo. Các quả này được người thu hoạch đặt vào túi hoặc giỏ. Đến cuối vụ, toàn bộ quả trên cây sẽ được thu hoạch, bất kể độ chín.
Hầu hết các quốc gia sản xuất cà phê chất lượng cao đều áp dụng phương pháp hái chọn lọc này. Tuy nhiên, tại những nơi có chi phí lao động cao như Brazil, Hawaii và Úc, phương pháp này không thực sự khả thi.
Hái tuốt
Phương pháp hái tuốt là việc thu hoạch toàn bộ quả cà phê trên cây mà không cần phân biệt độ chín. Thường thì việc thu hoạch được thực hiện trong một đợt duy nhất, mặc dù có thể chia thành nhiều đợt nếu cần, tập trung vào các cành có độ chín đồng đều hơn.
Các trái cà phê ở mọi giai đoạn được thả xuống đất đã dọn sạch hoặc trải bạt. Quá trình phân loại dựa trên độ chín được thực hiện sau thu hoạch nhằm đảm bảo chất lượng và phù hợp với những nhu cầu khác nhau của thị trường.
Việc lựa chọn thời điểm hái tuốt là cực kỳ quan trọng để việc thu hoạch thường đi kèm với tỷ lệ quả chưa chín. Khi hướng tới sản xuất cà phê cao cấp, tiêu chuẩn về tỷ lệ quả chưa chín trong thu hoạch được khuyến cáo là dưới 5%. Tuy nhiên, trong thực tiễn sản xuất hiện nay, tỷ lệ quả chưa chín có thể chấp nhận được khi thu hoạch toàn bộ cây thường dưới mức 20%.
Phương pháp hái tuốt là một kỹ thuật phổ biến trong các nhà sản xuất cà phê Arabica theo phương pháp chế biến khô, nổi bật là tại Brazil cũng như ở hầu hết những nơi sản xuất cà phê Robusta. Quả cà phê chưa chín không thích hợp cho chế biến ướt vì thiếu hàm lượng đường lên men. Dù vậy, chúng có thể được phơi khô tự nhiên cùng với quả cà phê đã chín.
Máy cầm tay
Máy thu hoạch cầm tay bắt đầu được sử dụng rộng rãi tại Brazil từ những năm 1990, với thiết kế gồm 1 – 2 bộ thanh truyền dạng lượn sóng. Những thanh này tạo ra các rung động truyền đến cành cây và làm cho quả cà phê chín tự rụng xuống mặt đất, nơi đã được chuẩn bị cẩn thận để thu gom. Bởi máy hoạt động thủ công, người thu hoạch có thể nhắm tới các cành có tỷ lệ quả chín cao hơn.
Máy cầm tay linh hoạt khi sử dụng trên mọi địa hình và thích hợp với các khu vực bằng phẳng. Ngoài ra, máy còn phù hợp cho mọi loại cây cà phê với nhiều kích thước và khoảng cách trồng khác nhau. Mức độ chọn lọc phụ thuộc vào độ đồng đều chín của quả, tần suất và cường độ rung động, thiết kế từ bộ phận rung, khả năng điều khiển của người sử dụng và tốc độ thu hoạch. Đặc biệt, máy cầm tay giảm thiểu tổn thương cho cây cà phê so với máy thu hoạch cơ giới lớn.
Máy cơ giới
Cuối cùng là phương pháp dùng máy cơ giới, thực hiện việc thu hoạch toàn bộ cây đồng thời dựa vào tỷ lệ quả chín có trên cây. Phương pháp này thường dẫn đến tỷ lệ quả chưa chín khá cao (từ 5 đến 10% hoặc có thể lớn hơn). Tuy nhiên, do kích thước và sự cồng kềnh của thiết bị cơ giới, phương pháp này chủ yếu áp dụng trên những trang trại lớn, địa hình phẳng hoặc những khu vực trồng cây theo hàng với khoảng cách phù hợp để thiết bị di chuyển. Mặc dù chi phí đầu tư ban đầu cao, nhưng tốc độ thu hoạch nhanh giúp tiết kiệm chi phí, phù hợp với các trang trại lớn có kỹ thuật canh tác tiên tiến.
Lời kết
Như vậy, xác định thời điểm thu hoạch đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định chất lượng và giá trị của cà phê. Đa dạng các phương pháp thu hoạch hiện nay đang góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm. Hy vọng rằng qua bài viết này, người đọc đã phần nào hiểu rõ tại sao thời điểm thu hoạch cà phê lại quan trọng như vậy.
Hãy đừng bỏ lỡ cơ hội tìm hiểu thêm những bí quyết tuyệt vời tại chuyên mục Kinh nghiệm hay để áp dụng hiệu quả trong cuộc sống của bạn.
